Als je net moeder bent geworden, dan staat je wereld compleet op zijn kop. Je hebt de zorg en verantwoordelijkheid voor een mini-mensje, maar ook nog steeds voor jezelf. Het lichaam waar jouw kindje in mocht groeien, jouw lichaam, is door alles ook van slag en zal moeten herstellen. Ontzwangeren noemt men dit. Waar het lichaam hard aan het werk gaat om de hormoonhuishouding weer op orde te krijgen, is het belangrijk dat je hier aan bijdraagt door op zoek te gaan naar een goede hormoonbalans. Hormonen spelen namelijk een grote rol bij jouw fysieke en mentale gezondheid, maar ook als het aankomt op stress, stemming, gewicht, kwaliteit van slaap en eetlust. Hoe lang duurt het voordat je hormoonhuishouding na de bevalling weer op orde is? Wij gaan er in dit artikel verder op in.

Wat zijn hormonen nou eigenlijk?

Hormonen zijn chemische stoffen die door het endocriene systeem worden geproduceerd en afgescheiden in de bloedbaan, om verschillende functies in het lichaam goed te reguleren. Hormonen fungeren als een soort boodschappers die informatie van de ene cel naar de andere overbrengen. Op deze manier worden verschillende processen in het lichaam gecoördineerd en gecontroleerd, zoals groei en ontwikkeling, metabolisme, voortplanting, slaap-waakcyclus en reacties op stress en gevaar. De endocriene klieren in het lichaam, zoals de schildklier, de hypofyse, de bijnieren, de eierstokken en de testikels, produceren hormonen en scheiden deze af in de bloedbaan. Hormonen binden zich aan specifieke receptoren op de cellen en activeren zo specifieke processen in het lichaam. Kort gezegd: zonder bepaalde hormonen kan ons lichaam niet functioneren

Hormonen uit balans tijdens zwangerschap

Tijdens de zwangerschap heb je lichamelijk met veel veranderingen te maken, ook als het aankomt op hormonen. In het begin van de zwangerschap stijgt het niveau van het hormoon progesteron, dat de baarmoederwand voorbereidt op de innesteling van de bevruchte eicel en de groei van de foetus. Tijdens het tweede trimester stijgt het niveau van de aanwezige oestrogeen, dat de bloedtoevoer naar de baarmoeder en de groei van de borstklieren verhoogt om melk te produceren.

Soms kan het zo zijn dat je tijdens de zwangerschap hormonaal uit balans raakt, wat kan leiden tot complicaties. Een te hoge productie van het hormoon prolactine kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat er ongewoon melkverlies uit de borsten ontstaat. Een te late productie van schildklierhormonen kan leiden tot hypothyreoïdie, wat de groei van het kindje zou kunnen belemmeren.

Een andere hormonale verandering Een andere hormonale verandering die kan optreden tijdens de zwangerschap is de verandering in de bloedsuikerspiegel. Sommige zwangere vrouwen ontwikkelen zwangerschapsdiabetes, waarbij het lichaam niet in staat is om voldoende insuline te produceren om de bloedsuikerspiegel te reguleren. Dit kan complicaties veroorzaken voor de moeder en de baby, zoals pre-eclampsie, vroeggeboorte en een hoger geboortegewicht.

Een gezonde levensstijl, inclusief een evenwichtige voeding en regelmatige lichaamsbeweging, kan helpen bij het handhaven van gezonde hormoonspiegels. Het is ook belangrijk om regelmatig prenatale controles bij te wonen en eventuele zorgen over hormonale veranderingen te bespreken met een zorgverlener. In sommige gevallen kan medicatie of hormoontherapie nodig zijn om de hormoonspiegels te reguleren en de gezondheid van de moeder en de baby te beschermen.

Indien je je zorgen maakt dan is het altijd belangrijk om dit te bespreken met de verloskundige of een (huis)arts. Door middel van bepaalde testen kunnen zij namelijk de hormoonspiegels controleren en een eventuele behandeling inzetten.

Hormonen in balans krijgen na de zwangerschap

Natuurlijk wil je nadat je bent bevallen zo snel mogelijk weer ‘jezelf worden’. Om je hormonen in balans te krijgen zijn er verschillende dingen die je kunt doen:

Verminder stress

Cortisol, hét stresshormoon wordt aangemaakt zodra je lichaam stress ervaart. Aangezien alles nieuw is (lees: kindje, nachtvoedingen, poepluiers etc.) kun je je wellicht voorstellen dat dit hormoon volop aanwezig is bij nieuwbakken moeders. Zodra er geen stress is, stopt de productie van cortisol (tenzij er sprake is van chronische stress). Doordat cortisol van hetzelfde hormoon wordt gemaakt als progesteron, wordt er door de cortisol als het ware gestolen van de progesteron, wat ervoor zorgt dat er een disbalans ontstaat als er sprake is van langdurige stress. Verder zorgt een hoog cortisolniveau dat je meer trek hebt in suiker en vette voeding, wat kan uitmonden in gewichtstoename. Probeer dus regelmatig te ontspannen en doe dingen waar je blij van wordt om zo het stressniveau laag te houden.

Gezonde voeding

Geraffineerde suiker is niet goed voor de gezondheid. Het advies om op de inname van suiker te letten geldt dan ook voor iedereen. Het beste zou je het gewoon kunnen vermijden, maar we weten allemaal hoe lastig dat is. Let er verder goed op dat je voldoende gezonde vetten binnenkrijgt. Deze zijn namelijk essentieel voor een gezonde hormoonbalans. Je kunt gezonde vetten vinden in avocado, wild gevangen vis, kokosolie en olijfolie.

Beweeg voldoende

Als je voldoende beweegt dan kun je je insuline gevoeligheid verhogen. Dit is het hormoon dat ervoor zorgt dat bloedsuiker op de juiste manier wordt opgenomen in het lichaam.

Vitamines en mineralen

De inname van verschillende voedingsstoffen ondersteunen een stabiele en normale hormoonhuishouding. Vitamines na bevalling zijn dan ook zeker een goed idee, juist omdat jouw hele systeem vaak een beetje in de war is. Vitamine B6 draagt bij aan de activiteit van de hormonen in jouw lichaam en ook een zink supplement kan hier aan bijdragen. Er zijn nog veel meer vitamines en mineralen die je kunt nemen, informeer jezelf goed door er nog verder over te lezen, of door je te laten adviseren door een specialist.

Hoe lang duurt het voordat je weer helemaal in balans bent?

Het kan variëren hoelang het duurt voordat een vrouw na de bevalling weer helemaal in hormonale balans is. Over het algemeen duurt het enkele weken tot maanden voordat de hormoonspiegels weer normaal zijn. Dit hangt af van verschillende factoren, waaronder de individuele hormoonspiegels van de vrouw voorafgaand aan de zwangerschap, de duur van de zwangerschap, de bevalling, en de postpartumperiode. Tijdens de postpartumperiode kan de hormoonspiegel fluctueren, wat kan leiden tot verschillende symptomen zoals stemmingswisselingen, slaapproblemen, vermoeidheid en een laag libido. Dit wordt vaak de ‘babyblues’ genoemd en komt bij veel vrouwen voor na de bevalling. Bij sommige vrouwen kan dit uitmonden in een postpartumdepressie.

Het is belangrijk voor vrouwen om goed voor zichzelf te zorgen tijdens deze periode en hun lichaam de tijd te geven om te herstellen. Een gezonde levensstijl, regelmatige lichaamsbeweging en een uitgebalanceerd dieet kunnen helpen om de hormonen in balans te houden en symptomen te verminderen. In sommige gevallen kan hormoontherapie of medicatie worden voorgeschreven om de hormoonspiegels te reguleren en symptomen te behandelen. Het is belangrijk om eventuele zorgen over hormonale veranderingen te bespreken met een zorgverlener.

Weten wat onze iconen onder de bovenste afbeeldingen en titels betekenen? Wij vertellen je er graag meer over!

Afbeelding: Pexels – Sarah Chai