We krijgen er allemaal vroeg of laat mee te maken: jouw kind komt in de puberteit en is volop zichzelf aan het ontwikkelen. Voor niemand de gemakkelijkste tijd, maar wel eentje waar jullie gezamenlijk door heen moeten zien te komen. En dat je dan zo nu en dan een schrift naar je hoofd geslingerd krijgt, of een scheld kanonnade op je krijgt afgevuurd omdat je net even niet reageert zoals verwacht (lees: gewenst), dat is dan maar lekker jouw probleem als ouder. Hoe ga je om met een brutale puber? Ik geef een aantal tips waar je hopelijk iets aan hebt. Geen garanties natuurlijk! Weet wel: alle stormen drijven over, ook deze!
Wat gebeurt er nou eigenlijk in de puberteit?
Voordat ik mijn tips aan je meegeef, is het goed om je eens te verdiepen in wat de puberteit nou eigenlijk is. Het is namelijk geen bewuste ik-ga-mijn-ouders-treiteren-want-ik-ben-lekker-dwars periode. Het is onderdeel van de ontwikkeling van een kind en in deze fase gebeurt er nou eenmaal ontzettend veel. Dit alles op zowel fysiek, emotioneel en mentaal gebied. Ze moeten zichzelf en hun eigen identiteit ontdekken en ja daar hoort het opzoeken én verleggen van grenzen bij. Dit kan leiden tot spanningen, problemen binnen het gezin, grote emoties, opstandig zijn en zelfs agressief gedrag. Dit is nou echt pubergedrag. En nee, dat is niet heel relaxed, maar je moet er als ouders wel mee dealen (we hebben immers deze fase allemaal doorgemaakt). Door de hormonale veranderingen tijdens de puberteit kan het ook zomaar zo zijn dat je ineens een totaal ander kind hebt dan je gewend was. Ander gedrag, stemmingswisselingen, prikkelbaar zijn, het overkomt ze en ze kunnen er dus eigenlijk weinig aan doen. Rationeel denken wordt eventjes helemaal in de tenen gestopt en dat zorgt soms voor onhandige situaties. Er is minder controle over impulsen en er worden sneller risico’s genomen door o.a. nieuwe dingen te proberen (het liefst dingen die niet mogen natuurlijk).
Blijf altijd geduldig en kalm
Een puber is altijd de enige die gelijk heeft en daarnaast willen ze alles het liefste zelf beslissen. Je hebt als ouder dus helemaal niets meer te vertellen (dat vindt de puber dus). Dit betekent overigens niet dat je dus met alles wat er wordt gezegd of gedaan akkoord moet gaan. Jij bent nog altijd de ouder en hij of zij het kind. Het is in ieder geval belangrijk om altijd geduldig en kalm te blijven en niet mee te gaan in de heftige emoties die je voorbij ziet komen (woede, verdriet, wanhoop enzovoorts). Lastig? Ja zeker! Maar toch is dit de beste manier om de sfeer in huis zo goed mogelijk te kunnen houden. Probeer te luisteren naar je kind en begrip te tonen, ook al ben je het eventjes niet eens met hem of haar. Je kunt dit op een later (vooral rustiger) moment nog een keer aankaarten en erover in gesprek gaan. Eindeloos discussiëren hoort bij de puberteit, maar ga hier niet eindeloos in mee. Deze gesprekken resulteren mede door het gebrek aan rationaliteit hoogstwaarschijnlijk in (nog meer) frustraties. En dat wil niemand!
Ga in gesprek met je kind
Consequent blijven is belangrijk
Door regels op te stellen help je je puber door deze heftige levensfase heen. Natuurlijk zijn ze het bijna nooit met je eens, maar deze afspraken en regels bieden wel duidelijkheid en houvast. Blijf consequent en benoem helder de gevolgen die er zijn als de regels worden overtreden. Sta stevig in je schoenen, ondanks dat er wellicht een heftige uitbarsting volgt. Brutaal en respectloos gedrag is absoluut niet oké te noemen en dat mag je hem of haar best duidelijk maken. Denk bij het stellen van grenzen ook aan zaken als de deur uitgaan, schermtijd, schoolwerk en sociale interacties. Maak de afspraken samen en niet eenzijdig. Op deze manier kom je uiteindelijk tot de voor jullie beste oplossing.
Wanneer aan de bel trekken?
Soms is het gedrag zo heftig en gevaarlijk dat je er als ouder(s) niet meer uitkomt. Dit kan bijvoorbeeld komen door foute vrienden, problemen op school of het gebruik van gevaarlijke middelen. Ook het in een depressie komen kan een reden zijn. Kom je er niet meer uit, maak dan een afspraak met de huisarts om alles te bespreken. Blijf er niet mee rondlopen en zoek hulp!
Afbeelding: Pexels